jueves, 6 de mayo de 2010

Kolonialismoa


Kolonialismoa: Beste lurralde batek berea ez den lurraldean artzen duen podere ekonomiko eta politikoa.

Kolonia bat menderatzeko faseak: 1- Lurraldea konkistatu
2- Admisnistrazioa inposatu
3- Ustiapen ekonomikoa antolatu

Kongoko arazoa: Portugal,Frantzia eta Belgikak kongo konkistatu nahi zuten, belgikako Leopoldok nazioarteko elkartea sortu zuen, beste biek (Framtzia eta Portugal) ere berdina egin nahi zuten, orduan Berlinen elkartu ziren eta akordu batera iritsi ziren; Kongo ibaia lebre izatea, Leopoldok estatuaren jabetza hartzea eta kolonizatzeko eskubidea.

Fashodako gatazka (Sudan): Afrikan Britaniarrek eta Frantsesek lurralde batzuengatik burrukatu zuten, Britaniarrek Iparretik.Hegoalderako lurraldeak nahi zituzten eta Frantsesek beste inperio bat sortu nahi zuten Afrikako ekialdetik-mendebaldera, beraz erdi erdian elkartu eta gatazka sortu zen 1898-an Sudanen,azkenean britaniarrek irabazle atera ziren,frantsesek alde egiten bukatu zuten eta inperioa lotu zuten.


Fashodako auzi bi metropoli artean zen.Zeintzuk ziren? Frantzia eta Britania ziren bi metropoliak.

Britainarrek zer nahi zuten? Britaniarrek afrikan inperio bat sortu nahi zuten, Iparretik-Hegoaldera.

Frantsesek zer nahi zuten? Frantsesek Afrikan inperio bat sortu nahi zutek, Ekialdetik-Mendebaldera.

Zer gertatu zen 1898an? Fashodako gatazka (Sudan), bi herrialdeen artean.

Frantzia mantenduko zen Nilo Garaian? Ez, betirako utzi zion Nilora joaterari.

Zeinen eskuetan geratu zen NIlo Garaia? Britaniarren eskuetan geratu zen .

Zein zen horren ondorioa? Egiptotik Hego Afrikara arteko jabetzak ia guztiz elkartuta geratu ziren.

Boersen gerra:Britaniarrek ez dute interesik El Cabo- koloniarekin, baina urrea eta diamanteak azaltzean interes handia dute, orduan barriro gatazka sortzen da Holandarren kontra, eta Britaniarrek irabazten dute, urrea eta diamanteak lortu zituzten.





jueves, 29 de abril de 2010

Alpeei buruzko elkarrizketa


2010.apirilaren 22an Fernando institutuko kirolen koordinatzailea Alpeei buruz prentsaurreko bat ematera etorri zitzaigun.


Hasteko Fernandok oso mendizalea zela aipatu zigun, hau bere aitak pasatako zaletasuna baita,oso gustuko du mendi bueltak ematea,eta behin baino gehiago egiten ditu.

Alpeetara lehen aldia 2001 han izan zen eta bere lehen inpresioa oso ona izan zen,asko gustatu baitzitzaion paisai hura, “Heidi esistitzen duela” aipatu zuen barrezka,ikusi beharra dagoela gomendatu zigun.Horrenbeste gustatu zitzaion askotan errepikatu duela. Horretaz aparte, komentatu digu bere taldeko lagunak gidak direla, bere kasuan zorte dauka galtzea oso zaila duelako, halako lagunak izanda.

Oso preparatua egon behar da, bai psikologikoki eta bai fisikoki,bestela “shook” handia eraman dezakezu,hirunaka joatea hoberena dela esan digu sokak kontuak direla eta.
Material ona edukitzeak pena merezi du, bestela arazoak eduki ditzakezu, materiala oso garestia dela gaineratu digu. 12-15 kg- motxilan eramatea da egokiena.Herriak 1.200 metrotara daude, eta komikatzeko neurriak ia ez daude, beraien artean hitz egiteko “walkie-talkien” bidez bakarrik dute. Kotxeak ere debekatuta daude herrietan, kontaminatu egiten baitute. Gailurrerako bidean apenas dago seinalerik, besteen aztarnen bidez orientatzen dira.

Beste xehetasun batzuk eman zizkigun, adibidez, Himalayako gailurretan komuneko kontua nahiko gaizki dago, Fernandok penagarri dagoela aipatu digu,Italia eta Suitza oso egokituta daude WC-rako.
Lo egiteko normalean refugioetan, Fernandok hobeto zela federatua egotea gehitu zigun, bestela ospedajea oso garestia ateratzen da, gauak 60€ kostatzen du.
Bukatzeko beste behin guk nahi izanez gero berriro etorriko dela esan digu, oso elkarrizketa ona izan zen, zeren eta informazio asko eta oso garatua eman zigun, argazki eta guzti.Gainera bere material pertsonala ekarri zituen.

lunes, 22 de marzo de 2010

Persepolis!


¿Cuáles son las fronteras de Irán?¿Dónde esta Azerbaijan?

Limita con Rusia por el norte, con Georgia y Armenia por el oeste y con Irán por el sur. En una de las fronteras con Irán

¿Quién era el Sha?

Es uno de los antiguos monarcas Iranies,un dictador.

¿Qué es la CIA?

La Agencia Central de Inteligencia (CIA, Central Intelligence Agency) es, junto con la Agencia de Seguridad Nacional, la agencia gubernamental de los Estados Unidos encargada de la recopilación, análisis y uso de "inteligencia", mediante el espionaje en el exterior, ya sean gobiernos, corporaciones o individuos que pueda afectar la seguridad nacional del país.

¿Quién es Malcom X?

Fue un orador, ministro y activista de los derechos humanos. Para sus admiradores, fue un valiente defensor de los derechos de los afroamericanos, un hombre que acusó a los estadounidenses blancos en las más duras condiciones de sus crímenes contra los estadounidenses negros.

¿Cuál es la capital de Irán?

Teheran es la capital

martes, 16 de marzo de 2010

ARO MODERNOAREN BUKAERA:Frantziako iraultza


ARO MODERNOAREN BUKAERA:Frantziako iraultza.
XVIII.mendean Frantziako erreginak Maria Antoniettak botere handia zuen, luxu ikaragarrian bizi zire frantziako noble guztiak.Beraiek hala bizi ziren bitartean , herria oso pobre bizi zen.Azkenean danak diru gabe geratu eta 1789 ko Uztailaren 14ean Pariseko hiritarrek Bastillari eraso egin zioten, herritarrek irabaziz.Hortik aurrera ez dago monarkia frantzian.
ERREGEA GILOTINATUA
Frantziako Luis XVI erregea atxilotu eta gilotinaz hil zuten.
ERREPUBLIKA MARTXAN
Iraultzaren ondoren, errepublica jarri zen. Frantzia osoko hiritarrak eskubidez eta betebeharrez berdinak ziren. Horrela hasi zen martxan I.errepublica.
Iraultza Euskal Herrian
Berdintasunaren aldeko lemagatik foruak kendu zituzten.

lunes, 15 de marzo de 2010

Erreforma Euskal Herrian.


1- Historian zehar protestanterik izan al da Euskal Herrian? Bai

2-Noiz (zein medetan)? XV.mendean, 1560.urtean

3-Non? Behe Nafarroan.

4-Zer gertatu zen 1560. urtean?1560. urtean, Nafarroako erreginak erlijio katolikoa utzi, eta protestante bilakatu zen. Leizarraga ere protestantismora aldatu zen.

5- Juana Albretekoak zer agindu zion Leizarragari?Nafarroako erregina Joana III.a Albretekoak Testamentu Berria itzultzeko eskatu zion Leizarragari.

6- Bakarrik egin zuen lan hori?Ez, lau laguntzaile protestante izendatu zituen Leizarragaren lana aztertzeko eta zuzentzeko.

7- Noiz argitaratu zuten Iesus Christ gure Iaunaren Testamentu Berria?Iesus Christ gure iaunaren testamentu berria itzuli zuen. Esan daiteke lan hori, 1571an argitaratu zela.

8- Leizarraga idazle lana ala itzultzaile lan egin zuen zure ustez? Nire ustez bietan haritu zen lanean.

9- Testamentu Berriaren atalak aipatu.
Bere herriko euskarak, lapurtera, ez zion balio, ez baitzuten denek ulertuko.Itzulpena ahalik eta fidelena egin nahi zuen eta horretarako ez zion edozein euskarak balio.Prosa landu gabe zegoen eta, beraz, ez zeukan jarraitzeko eredurik.

10-Beste obrarik idatzi al zuen? Zeintzuk? Kalendrera. ABC edo Christinoen Instructionea.

Erreforma: Eliza modernoaren hasiera: XVI


1-Zenbagarren mendean gertatu ziren lehen kritikak elizari? XVI.mendean hasi ziren
2-Nola lortzen ziren elizako kargoak? Ordaintzen,diruaren trukez.
3-Zer zen induljentzia? Diruaren bidez dokumentu bat erosten zuten,bertan beraien pekatuen barkamena azaltzen zen.
4-Noiz sortu zen luteranismoa? Erdi aroaren amaieran sortu zen.
5-Non jaio zen martin luther? Alemanian jaio zen,1483.urtean.
6-Ze printzipio dituzte lutheranoek?

· Fededunek harreman zuzena dute Jainkoarekin otoitzaren bidez, apaizen bitartekotzarik gabe.
· Ama Birjina eta santuak gurtzea debekatu egin behar da.
· Gainera, Lutherrek aita santuaren agintea ukatu zuen.
Ideia horiek eta Eliza katolikoa bateraezinak ziten. Hori dela eta luteranoek(protestanteak) Elizako kide izateari utzi zioten.

Florida irudietan.

Miami beach

Miami beach

Miami beach

Daytona

Disney (Orlando)
Everglades
Floridan bisitatu ditzazkezun lekuak.













Sam (Florida)

El pasado día 10 de Marzo, pudimos contar con Sam, el lector de inglés del instituto Lizardi para darnos una “rueda de prensa”. Sam vive en Donostia pero es del estado de Florida (USA),en un pueblito llamado Júpiter muy cerca de Miami. El lleva en Euskadi 4 años, dos en nuestro instituto como lector de inglés. No es su primera vez, ya que el año pasado también estuvo en el instituto de Bidebieta (Donostia).
Cuando le preguntamos por Florida, nos contó que el estado es muy tropical. Por ejemplo Miami esta lleno de palmeras, es una ciudad en la que vive mucha gente mayor, ya que es muy turística, la mayoría de las personas mayores de Miami son procedentes de otros estados, pero vienen por el buen tiempo de Florida, aunque el invierno de allí también es frío este año.
En Florida el 70% de los habitantes habla inglés y un 30% castellano, ya que viven muchos latinos. Él estuvo dos años estudiando español un el High school.
Por otra parte añadió que a la hora de comer como es típico en Estados Unidos, la gente recurre a la comida rápida, pero también se come mucha comida japonesa, tailandesa y los tacos bell.
El cultivo típico es el maíz y la caña de azúcar.
Los deportes mas frecuentes son el futbol americano, el baloncesto (NBA), el béisbol y el surf. Sobre eso nos dice que para surfear son mejores las playas de Euskadi ya que en Floria las olas son muy débiles porque las islas Bahamas las bloquean. Además dijo que es muy frecuente que en las aguas calientes de Florida haya tiburones.
No es el único estado que conoce, también ha estado en New York, Virginia, Carolina del Norte, Texas, California…
De momento no tiene intenciones de volver a su tierra natal, pero nos recomienda que si algún día vamos por allí visitemos Everglades que es un parque nacional, el Kennedy Space Center, muy famoso también Disney situado en Orlando. Seguramente seremos muy bien recibidos porque hay mucho vasco que emigró para jugar en los frontones Jai Alai, cesta punta.

lunes, 8 de marzo de 2010

Erika habla sobre Finlandia.


Erika, cuando decidío emprender esta aventura fue cuando ya tenía una larga experiencia en distintos continentes. Como por ejempplo, tres semanas en Berlin y dos semanas en Malta, también conoce, Suecia, Estonia, Grecia, Italia, Mexico, Republica Dominicana...Es evidente que le gusta viajar y como ella misma nos cuenta, le encanta conocer mundo, nuevas culturasy diferentes maneras de vivir.

Habla seis idiomas: Sueco, Alemán, Finlanddés, Inglés y Euskera. Lleva en España cinco meses y le quedan otros cinco. En su plan de estudios le hablaron y orientaron muy bien sobre Españay es por eso por lo que decidío venir. Le hemos preguntado por las diferentes culturas y religiones de su país, Finlandia; Nos cuenta que la mayoría de los habitantes son luteranos y que son más liberales que los católicos. Por ejemplo, ellos no creenen nada que tenga que ver con el Papa ni con el Vaticano.

Erika vive en Espoo un lugar situado al sur de Finlandia. El deporte más importante es el Hockey y además debe de ser muy importante y muy reconocido el equipo de hockey de Finlandia internacionalmente. Finlandia tiene una presidenta llamada Tarja Halonen y es de un partido socialdemócrata.

Ha venido aquí para aprender diferentes modos de vida, no le convalidan los estudios pero eso no parece un problema para Erika, ella tiene otros propósitos.

En agosto volverá a Finlandia, muy contenta y agradecida con España, ya que le está gustando mucho nuestro modo de vida. Se va con intenciones de seguir explorando mundo y nuevas maneras de vivir.

Erlijioaren aldaketa


Eliza Aro Modernoaren hasieran.


Europako haimbat lekutan haserre bizian zeuden ez baitzituzten eliza katolikoaren ohiturak ulertzen: oso aberats bizi baitziren.


Beste arrazoi bat indulgetziak ziren,kritikarako. Indulgentziak ziren paper moduko batzuk, erosten zirenak vatikanoak diru asko lortzeko eta pekatuak barkatzeko.




Erreforma Luteranoa.


Martin Luther fraileak elizaren kontrako liburu bat idatzi zuen, eta horrela hasi zen protestantismoa, haiz zuzen ere Luteranismoa.


martes, 23 de febrero de 2010

ALATRISTE ELKARRIZKETA


P- Si pudieras volver a atrás cambiarías algo de tu vida?

R-No cambiaría nada, los hechos ocurren así y esta es la vida que me ha tocado y de la que me siento orgulloso y afortunado.

P- ¿ Te has sentido decepcionado con algún compañero o algín amigo?

R- Los que me decepcionaron nunca los consideré amigos. Son los nobles quienes me han traicionado. Nunca confié en ellos.

P-¿ Cuáles son tus planes de futuro?

Seguramente escaparé junto a mi ahijado hacia tierras lejas para intentar olvidar todo esto que hemos vivido juntos, ha sido horrible. Jamás podre borrar de mi mente las personas que he perdido.

miércoles, 10 de febrero de 2010

La Celestina


Gaur Otsailak 10, Donostiako gazte eszenan izan gara, 4.DBH-ko ikasle guztiak! Bertan La Celestinako antzerkia ikusi dugu, historio hori ez da berria izan guretzat, zeren eta iaz guk antzezku genuen gure modura.

Bartzelonako konpañia bat zen, lau akoterez konposatuaz, bi emakume eta bi gizonezko, paper desberdinak egiten zituen bakoitzak.

Ordu beteko ekitaldia izan da, oso interesgarria eta oso ondo azalduta. Gure gustokoa izan da, oso ondo interpretatuta egon baitira pertsonaiak eta eszenografia.

jueves, 4 de febrero de 2010

Moroko

Atzo, otsailak 3 gure gelakike Eliasi entrebista bat egin genion.·
Hona hemen kontatu ziguna:
Hasteko bidaiak 2 ordu irauten duela abioian eta 14 kotxez aipatu zigun. Eliasen lehen inpresioa jende asko dagoela eta delinkuentzi eta atrako asko dagoela izan zen. Horretaz gain, esan zigun hango umeak zaindu gabe egoteko ohitura dutela.Delinkuentzi eta atrako asko ikusten dira kaletan, eta droga trafiko asko dago.
Bazkaltzeko ohiturak aipatu zizkigun, beti familian bazkaltzen dela, eta denek plater batetik jaten dute; janari tipikoa cous-cousa da, eta txerria ez jateko ohitura dute, zikina iruditzen zaielako. Hango paisaia ederra dela esan digu, hondartza da bere gustokoena. Deporte nagusia, futbola da haren ustetan.
Hango tenperatura beroa da, urte guztian 20 C tik ez da jeisten.
Marokoko kapitala Rabat da. Bere hizkuntza nagusiak Arabea, Frantsesa, Bereberra eta Espainaola dira. 33000000 biztanle bizi dira gutxi gora behera, eta populazio-dentsitatea 70 km ko da. Garraiorik tipikoena kotxea da eta izen tipikoena Mohamed da.

martes, 2 de febrero de 2010

Zubieta


Zubietara irteratxo bat egin genuen Fernando kirolen koordinatzailea eta Asier, gure soinketako irakaslearekin. Goizeko 9terdiak aldera atera ginen eta 10etan Zubietako instalazioetan ginen. Bertan, Errealekoen entrenamendua ikusi genuen, eta beraiekin argazkiak eta autografoak hartzeko aukera izan genuelarik, Asier, gure soinketako irakaslea, Errealeko tekniko bat baita.
Denbora larriz ibili ginen baina Anoetara ere hurbildu ginen. Iritsi bezain laister, zelaia eta bertako Museoa ikusi genituen. Zelaian, ibili ahal izan genun palkoak ikusi eta kanpoa ikutu. Ondoren, barneko museoara joan eta ehun urte hurrenari eginiko omenaldiari buruzko hitzaldi bat eman ziguten. Gidak, taldearen historiari buruzko argazki, kamiseta instalazio zaharrak, bideoak eta beste hainbat gauza erakutsi eta esplikatu zizkigun. Amaitzeko bazkaltzera joan ginen bertako Hotelera, bukatu eta gero itzuli egin ginen.

lunes, 18 de enero de 2010

La Vieja Astuta De Carcasona


Hace mucho tiempo, la ciudad Francesa de Carcasona sufrió un durísimo asedio. El alcalde dijo, que se habían agotado las provisiones, pero que tenía un plan b.

Entonces, trajeron trigo para alimentar a la vaca, y después , hasta el exterior de las murallas. Los soldados enemigos vieron pacer a la vaca y entonces llegaron a la conclusión de que los habitantes de Carcasona tenían carne fresca. El Rey muy pesaroso decidió levantar el campamento.

lunes, 11 de enero de 2010

Alaska



Ernestok esan duen bezala, 2 aldiz egon da Alaskan. Hilabete egon da bere lagun eta furgonetekin, Anchorage hirian. 20-24 ordu pasa ditu hegazkinean eta transbordo bat Estatu Batuetan hain zuzen ere.Oso basatia dela ere aipatu digu. Natura asko dago bertan ( Landaredia, Animaliak, Lakuak... )Ikaragarria dela ere gaineratu du. Ezer ez dagoen arren, mendian ibili, animaliak ikusi, elurretako motoekin ibili da. Horretaz aparte, ere oso garestia dela esan du Ernestok, hau da, janaria oso garestia da. Bertan herrixkak daudela esan du batetik bestera ibiltzeko eta hura bisitatzeko. Janari tipikoa ( Izokina ) Arraia asko jaten da bertan.Inuitak dira, hango jatorrizko biztanleak ( Oso bereziak gehitu du Ernestok ). Horiek, arrai gordinak jaten dituzte.Gaineratu du alkoholarekin ere arazoak dituztela, alkolismo ugari dago.Inuiten artean eskolatze gutxi dago, beraz, " Analfabetismoa " dago.Ehiza eta Arrantza oso tipikoak dira.

1492: La conquista del Paraíso


Cristobal Colón, un navegante, sueña con abrir una ruta hacia Asia que acorte las rutas comerciales. Colón a pesar de tener unos inconvenientes con Francia Inglaterra y Portugal logra apoyo en Aragón, gracias al padre Marchena, el armador Martin Alonso Pinzón y el banquero valenciano Luis. Ellos son quien le ayudan. Este último le consigue una reunión con la Reina Isabel de Catilla. Ella aprueba el Proyecto. Entonces Cristobal zarpará rumbo a ese viaje, en Octubre del 1492 "La Pinta" "La Niña" y " La Santa María" atracarán una pequeña isla en el Caribe.

Colón sin saberlo, ha descubierto America.